20. Vierlingsbeek-Swolgen
ONZE LIEVE VROUW VAN DE ZEVEN SMARTEN
Al sinds Romeinse tijden wordt er, aantoonbaar, gewandeld in Vierlingsbeek. Ik loop hier nog steeds in de omgeving van de Maas, de rivier die me tot Maastricht terzijde zal blijven.
Vlak buiten het naar de familie Vielinc genoemde dorpje kom ik gemeentelijke activiteiten tegen. Ook voor dit ruim 2500 personen tellende plaatsje wordt een dorpsommetje gemaakt. De omgeving is mooi genoeg om dit te rechtvaardigen, al snap ik niet goed waarom die ommetjes speciaal worden aangelegd met dure bruggetjes en in dit geval een heleboel afgraafwerk. Vierlingsbeek hoort bij de gemeente Boxmeer, en oogt als een forensenplaats. 
Na enige kilometers kom ik in de kleine kern van Holthees. Dit kapeldorp (Holthees=Houtbos) gaat waarschijnlijk al vele jaren niet meer ter kerke. Net buiten Holthees staat een ijzeren monument, “ode aan de noeste wandelaar” staat er. Je zou bijna zeggen “ode aan de verroeste kunstenaar”. Op een plaatstalen tafel blijven de ijzeren mokken immer gevuld. Zelfs de wegwijzers zijn van degelijk staal. Ik zou reeds 339 km hebben afgelegd en moet er nog 142.
In Holthees staat ook de Kapel van Onze lieve vrouw van Zeven smarten. De verering van de zeven smarten van Maria is omstreeks 1300 in Duitsland ontstaan. De latere secretaris van keizer Karel V, Jan van Coudenberghe, introduceerde de verering aan het einde van de 15e eeuw in enkele plaatsen waar hij een kerkelijke functie had. Later, in de 17e eeuw, hebben de Franciscanen zich sterk gemaakt voor de verbreiding.
De zeven smarten zijn: 1. de voorspelling van Simeon; 2. de vlucht naar Egypte; 3. het verlies van de twaalfjarige Jezus in de tempel; 4. de ontmoeting op de kruisweg; 5. de kruisiging; 6. de kruisafneming; 7. de graflegging. Maria wordt doorgaans afgebeeld met een zwaard in de borst gestoken of omringd door zeven zwaarden, die haar smarten symboliseren. Het beeld van O.L. Vrouw van Smarten bovenin het zijaltaar in de kloosterkerk toont haar staande, het hoofd naar links omhoog gewend en het hart doorstoken met een zwaard. Het gepolychromeerde houten beeld is naar schatting 60 centimeter hoog, en voor het altaar gemaakt.
In de jaren zestig nam de belangstelling voor de kapel in hoog tempo af. De georganiseerde plechtigheden verdwenen, de broederschap werd in 1963 opgeheven en het gebouw zelf raakte in verval. Eind jaren tachtig werd de kapel gerestaureerd. In de kapel is een kunstenares bezig allemaal sandalen op te hangen. Een overchagrijnige Maria met 7 smarten door haar hart bekijkt het met treurnis. Niet zo gek, want op deze plek hoort enige devotie. De kunstenaren Els Winter en Tineke Vermeer geven hier met een meer dan acht meter lange en drie meter hoge constructie afgedankte teenslippers een nieuw leven. De kunstenaar werkt noest door als ik verschijn. Spannend is anders, dus loop ik redelijk snel verder.
“De herinnering blijft, de tijd gaat voorbij, Vrede is kostbaar”, staat op een groot monument naast de spoorlijn naar Venlo. Dit in 1999 opgerichte monument is een abstract, stalen kunstwerk. Het object is geplaatst op een driehoekig plateau van beton en straatstenen, waarop een zwarte plaquette is aangebracht.
Verderop loop ik Brabant weer uit, in Limburg vind ik de Sint Jozefkapel. Het buurtschap Smakt. Een wat luie baron heeft deze kapel neergezet. Later kwam er de bedevaart voor de heilige Jozef. Smakt is in de afgelopen drie eeuwen uitgegroeid van een kleine bedevaartplaats, tot een oord van gebed en verering van St. Jozef. Vooral in de maand maart (op 19 maart is de feestdag van St. Jozef) trekken duizenden mensen van heinde en ver naar de kapel. St. Jozef wordt vereerd als patroon van een gelukkige levensstaat. Als zodanig wordt St. Jozef nergens ter wereld zo vereerd. In 2009 ontving de kapel nog steeds zo’n 30.000 bezoekers. St. Jozef is ook de patroon van het christelijk huisgezin en staat ouders bij om de moeilijke taak van de opvoeding goed te volbrengen. Tot slot wordt tot St. Jozef gebeden voor de genade van een zalige dood. In het gebouwtje zit een eenzame non te bidden. Ik doe er een kaarsje bij, maar neem geen fles water mee. Hoe ingezegend ook, ik denk enigszins aan mijn tere ingewanden. In de kerk ook een gruwelijk beeld. De Heilige Lucia met een zwaard door haar keel. St. Lucia stierf de marteldood tijdens de vervolgingen onder de Romeinse keize
r Diocletianus. Tijdens haar heilige leven zou zij met haar moeder, die aan bloedvloeiing leed, een bezoek hebben gebracht aan het graf van de H. Agatha, waarna de moeder genas. Vanwege deze episode uit haar legende werd Lucia aangeroepen bij de zogenaamde rode loop, een besmettelijke vorm van dysenterie. Zoals te verwachten, om haar eer te bewaren weigerde een onbeweeglijke Lucia naar het bordeel te gaan en kreeg ze een zwaard door haar hals. Wie niet beter wist denkt dat het Katholicisme nog volop aanwezig is, een grote foto van de paus siert het kloosterhuis naast de kapel.
Opeens sta ik dan tussen de duinen, op Landgoed Geijsteren (of Geysteren) vind je een natuurgebied van ongeveer 700 ha. Het landgoed is sinds 1806 in handen van de familie De Weichs de Wenne. De woningen op het landgoed zijn te kennen aan hun zwart-witte luiken. Het gebied bestaat vooral uit naaldbossen. Bijzonder fraai is de bedding van de Oostrumse Beek. Dit beekje heeft nog een meanderende loop. De Oostrumse Beek ligt te midden van de hogere zandgronden en is ontstaan in venige laagten in het zandlandschap. In die laagte stroomde een meanderende beek die minstens voor een deel van het jaar gevoed werd door het grondwater. De beek behoort tot de laaglandbeken en kenmerkt zich door een gering verval en een lage stroomsnelheid. Rosmolen, is een mooie watermolen op het landgoed. Vreemd genoeg was die tot 1928 nog volop in bedrijf. Uit het bos gekomen loop ik op Wanssum aan. Deze plaats is een grote Limburgse Maashaven. Het ligt er lelijk bij. Verderop zie ik een vreemde kapel. De Sint Goarkapel een in 1662 gebouwd bakstenen bouwwerkje. De kapel is gesloten. De heilige Goar was een Rijnlandse kluizenaar. De kapel is hier gekomen omdat uit de put bij de kapel geneeskrachtig water geschept werd. Gelovigen roepen St.Goar aan als patroon om koude koortsen of bibberkoortsen te genezen, goed dus voor een bedevaart. In de 2e helft van de 19e eeuw sloopten een groep schoolkinderen de put. De functie van de ijzeren wolven nabij de kapel zijn mij onduidelijk, maar fraai is het wel.
Bij Meerlo loop ik tegen de nieuwe natuur van de Boddebroek beek aan. Bij gebrek aan echte maken we nieuwe natuur met heel veel bordjes erbij om te snappen wat het is. Bij Meerlo is de wandeling weer even erg mooi. Het is een kasteel boerderij aan de rand van Meerlo. Al sinds 1326 wordt hier gewoond. In 1986 is het Kasteelke gerestaureerd en wonen er mensen. Bij de kerk van Meerlo staat een beeld van een gesneuvelde Indiëganger. Deze Herman Linskens overleed op 24 september 1948 te Poekarang. Dit beeld staat er sinds 2010 en is door oud-Indiëgangers er neergezet. Deze Herman was geen held, maar zat waarschijnlijk diep in het geheugen gegrift. Op 30 mei 1947 werd hij ingescheept naar Indië. Hij was een bescheiden plichtsgetrouwe man. Tijdens zijn periode in Indië schreef hij regelmatig brieven naar zijn ouders en de mensen van het Thuisfront die een blaadje uitgaven. Via Herman bleven zijn dorpsgenoten op de hoogte van het reilen en zeilen in Indië. Twee weken voordat hij sneuvelde schreef hij zijn laatste brief naar zijn ouders.
Als ik langs de bebloesemde weg bij Swolgen loop breekt er ineens onweer los. Ik versnel mijn weg. Bij het Mariakapelletje is het weer al weer bijna zonnig nat. Ook weer een krijs langs de weg, Swolgen koestert zijn Katholicisme van weleer.
22 km, 20 april 2012
Links: