21. Swolgen-Venlo
KATHOLIEK LANDSCHAP
Vanuit Winsum per trein naar Venray en dan nog eens de bus naar Swolgen nemen om vervolgens 21 km te wandelen is eenvoudig gezegd gekkenwerk. 
Het Pieterpad kent voor bewoners uit het noorden geen genade, wie alle 26 routes wil lopen zal uiteindelijk meerdere keren ruim 4 uur onderweg zijn om in dit deel van Limburg te belanden. Pas rond 11 uur kom ik met de eerste mogelijkheid vanuit Winsum met het openbaar vervoer in Swolgen. De regen wil nog net niet doorbreken, maar van zon is ook geen sprake. Aan het begin van de Bosweg staat een grote richtingaanwijzer “wandelroute”. Nog niet georiënteerd besluit ik deze aanwijzing op te volgen. Al snel buiten het plaatsje kom ik in een bosachtig gebied terecht. Ik ben nog maar net een stuk op weg of wordt ingehaald door drie parmantig lopende dames. Het drietal lijkt nog het meest op het Pieterpadmonument in Gramsbergen. Vriendelijk word ik door de dames begroet die vervolgens stevig doorlopen. Toch kom ik ze onderweg twee keer tegen.
Het is volop lente, de laatste keer dat ik tot Swolgen liep wilde het eerste groen nog niet doorbreken. Nu zitten de bomen vol, als er later toch wat zon doorbreekt kost het de spaarzame stralen veel moeite door te breken. Ik kom bij de Schuitwaters. Schuiten komt van beschermen. Het vee werd vroeger op dit Maasterras beschermd en rond de poel met kwelwater gedrenkt.
Het Limburgse landschap is mooi in deze omgeving. Ik slenter dan ook meer dan dat ik loop. Er valt te veel te genieten, al is het voornamelijk de sfeer van de bossen en velden waar ik doorheen trek. Onderweg zie ik dat er zelfs ver van zee en Terschelling hier een Willlem Barentsz visvereniging is. Niet echt vreemd, dit deel van Nederland heeft het langst geworsteld met zijn identiteit en toen die er eenmaal helder was werd men entho
usiast vaderlandslievender dan elders. Opvallend zijn ook de vele, op het koningshuis betrekking hebbende namen.
Na 8 km kom ik een uitnodigende tafel tegen. Pieterpadders kunnen hier een koffie en koek tegen een gering bedrag kopen. Het wordt hier het Pieterpadbankje genoemd. Zelfs aan een dorstlesser voor de hond is gedacht. In 2010 mocht de gemeente Horst aan de Maas zich de wandelgemeente van Nederland noemen, wellicht een idee voor Winsum. Tegen bordjes onderweg heb ik een lichte aversie. Overal moeten we in Nederland uitleggen wie-wat-waar er is. Heel bijzonder is het dat dit ook door bomen niet wordt gewaardeerd. Ik tref een bordje helemaal opgeslokt in een boom aan.
Een eerste kapel in dit ooit zo katholiek deel van ons land kom ik tegen bij Houthuizen. Het dorp is blij voor het oorlogsgeweld gespaard te zijn gebleven. In de kapel is het donker en sober, maar het ziet er binnen verzorgd uit. De kapel is gewijd aan de heilige familie, die in een eenvoudige beeldengroep staat gegroepeerd. Er branden volop kaarsen.
Er hangt een lied aan de muur:
In Houteze stet en familiekapel
Al mieër daan zestig jaor lank
Ge kunt dr waat baeje beej ’t flakkerende leech
Of oeëtröste dao op de bank
>Na een stuk langs de bosrand te hebben gelopen kom ik bij Kaldenbroek. Kaldenbroek is een laaggelegen natuurgebied van ruim 100 ha dat net op de grens van Grubbenvorst en Lottum. Het is een verlande oude 
Maasmeander. In de bossen zie ik de vage contouren van een gracht. Hier moet ooit een schans hebben gestaan. Schansen lagen in moeilijk toegankelijke gebieden. Het moeras dat hier ooit lag was lastig te doorkruisen en dus veilig. Verderop ligt Huys Kaldenbroek, een kasteel dat in 1550 door de Spanjaarden werd geplunderd. Na vele jaren van verval is er nu een vakantiehuis van gemaakt. In Grubbenvorst wordt het duidelijk dat ik in de Aspergebuurt loop. Drie reuze asperges staan in het park tegenover een verlaten klooster. Dit klooster werd ooit bevolkt door nonnen. In het dorp staat verderop een beeldje van een non die een koe melkt. De Nonnen zijn weg, het gebouw wordt opgeknapt. Meerdere beelden in het dorp stellen een plaggenhouwer voor. Een plaggenhouwer verwijderde de heide zo’n 200 jaar geleden. Wat toen een heidegebied was door hen geschikt gemaakt voor landbouw. Grubbenvorsters noemen zich tot op de dag van vandaag Plaggehouwers, er zal uiteraard wel een carnavalsvereniging naar genoemd zijn.
Het klooster werd ooit door de zusters Ursulinen bevolkt. Door de vergaande ontkerkelijking verdwenen deze dames uit Grubbenvorst. Om de stilte te compenseren hebben de inwoners een klokkenspel opgericht. Dit project werd op 10 september 2011 opgeleverd. Het geheel doet bijzonder aan zo langs de weg. De klokjes heb ik niet gehoord, maar zullen zeker een mooi Limburgs katholiek klankje hebben. Van Grubbenvorstcentrum loop ik naar de Maas. Deze zal ik bij het pondje weer oversteken. Een monument op de oever markeert de overstroming van 1993 en 1995. Inmiddels zijn er heel wat maatregelen getroffen om hoogwater beter op te vangen en is de kans dat de huizen onder water lopen kleiner. Verderop is dat te zien aan de Maascorridor. De Maas is op deze plek mooi, al kost de overtocht maar liefst 20 cent. Als er nog drie auto’s en twee fietsers op de boot zijn gaan we naar de andere kant.
Verderop sla ik af naar het enige weggetje dat bij mijn weten de naam Pieterpad draagt. Dit pad gaat van de Maas landinwaarts. Er ligt ook een klein privékapelletje bij het pad. De route wordt vervolgens een stuk lelijk
er, weliswaar is er een Spargel aanbieder actief, maar een verderop gelegen Tuincentrum is van grote triestheid. Naast dit druk bezochte tuincentrum ligt het pad van de Gekke Maondag. Sinds 1436 kent Velden volgens de overlevering een St.-Sebastianusgilde. Op 20 januari word de naamdag van deze heilige vriend gevierd door het Gilde. Dit feest mocht alleen bijgewoond worden door mannen van 30 jaar en ouder. Omdat de jeugd hieraan niet mocht deelnemen zijn deze uit protest een eigen feest gaan organiseren. Op de maandag na de feestdag van het Sebastianus trok men op een boerenkar vanuit buurtschap Schandelo naar het dorp. Daarbij droeg men de jas en broek binnenste buiten, als symbool voor hun ludieke protest. Bij ieder huis waar ze aan voorbij trokken, vroeg men de vrouw des huizes om een worst. Gekke Moandaag was geboren! (rond 1900 overigens pas). Net zoals dat nu nog het geval is, was dit een ongetrouwde jongeman. Grappiger is het dat er een speciale wandeltocht is gemaakt. De weg gaat ineens door de Maascorridor, deze is aangelegd na het hoogwater van 1993 en 1995. Voor Limburg kwam dit hoogwater als een grote verrassing. Na forse regenval in de Belgische Ardennen voerde de Maas ruim 3000 kubieke meter per seconde af. Het water kwam daardoor op sommige plaatsen in Limburg meer dan 7 meter hoger te staan dan normaal. Sinds 1926 waren zulke hoge waterstanden niet meer voorgekomen. Grote gebieden stroomden onder met een miljoenenschade tot gevolg. De toenmalige minister van Verkeer en Waterstaat, mw. Jorritsma beloofde de Limburgse bevolking een adequate bescherming tegen toekomstige hoogwaters. Ik loop door een groot, nu droog gebied. Onder de brug over de Maas ligt veel rommel. Het is lastig er langs te komen. Een paar kilometer verderop loop de versterkte Maasdijk door.
Venlo heeft een stevige dijk gekregen met brede uiterwaarden. De stad is mooi bij binnenkomst. Het Wilhelminapark heeft mooie huizen, enige 1900-eeuwse rijkdom is hier zichtbaar. Ook het centrum van Venlo doet mooi aan. Opvallend dat alle reclameborden tweetalig zijn, een reden te meer Duits verplicht te stellen op de scholen. In een parkje en bij een koffieshop worden vooroordelen over Venlo bevestigd. In het marktje overal camera’s en bij de koffieshop was er politieoptreden. Na een standbeeld van de sjagerijnige Mgr. Nolens en daarna Jezus te zijn gepasseerd stop ik deze route bij het station.
21 km, 12 mei 2012
Links: